Zapalenie prostaty jest jedną z najczęściej występujących chorób urologicznych u mężczyzn. Choroba może pojawić w każdym wieku, choć najczęściej dotyka mężczyzn między 20. a 50. rokiem życia. Zapalenie prostaty wpływa na obniżenie jakości życia – powoduje dyskomfort, ból, zaburzenia oddawania moczu czy problemy ze współżyciem.
Wyróżniamy kilka postaci zapalenia gruczołu krokowego – od ostrych infekcji bakteryjnych po przewlekły zespół bólowy miednicy, który nie ma jednoznacznie stwierdzonego czynnika zakaźnego. Objawy mogą być nagłe i intensywne lub utrzymywać się przez wiele miesięcy, prowadząc do przewlekłego dyskomfortu fizycznego i psychicznego.
Formy kliniczne zapalenia prostaty
Wyróżniamy cztery podstawowe formy kliniczne zapalenia prostaty:
- Ostre bakteryjne zapalenie prostaty – nagły początek objawów, zwykle związany z zakażeniem bakteryjnym.
- Przewlekłe bakteryjne zapalenie prostaty – nawracające objawy i przewlekła obecność bakterii w prostacie.
- Zespół przewlekłego bólu miednicy (CPPS) – najczęstsza postać zapalenia prostaty, bez wyraźnej obecności infekcji, o niejasnym pochodzeniu.
- Bezobjawowe zapalenie prostaty – rozpoznawane przypadkowo, np. podczas biopsji lub badania płodności.
Objawy zapalenia prostaty
W zależności od postaci choroby objawy zapalenia prostaty mogą występować:
- ból w podbrzuszu, kroczu, mosznie lub dolnej części pleców,
- pieczenie lub ból przy oddawaniu moczu,
- częstomocz, nagłe parcie na mocz, trudności z rozpoczęciem mikcji,
- ból podczas ejakulacji lub zaburzenia erekcji,
- objawy ogólne: gorączka, dreszcze (w postaci ostrej), uczucie osłabienia.
Przy postaci przewlekłej objawy mogą być łagodniejsze, ale uporczywe i nawracające.
Przyczyny zapalenia prostaty
Najczęstszym źródłem infekcji są bakterie jelitowe, które dostają się do gruczołu krokowego przez cewkę moczową, pęcherz lub drogą limfatyczną. Do rozwoju choroby mogą predysponować:
- nieleczone zakażenia dróg moczowych,
- cewnikowanie pęcherza,
- przerost prostaty,
- urazy krocza,
- stres, siedzący tryb życia i brak aktywności seksualnej (w przypadku CPPS).
Diagnostyka zapalenia prostaty
Podstawowe badania obejmują:
- badanie per rectum (ocena prostaty przez odbyt),
- badanie ogólne moczu i posiew moczu,
- oznaczenie poziomu PSA (może być podwyższone w stanie zapalnym),
- badanie wydzieliny z prostaty (po masażu prostaty),
- w niektórych przypadkach: USG przezodbytnicze, tomografia, badania urodynamiczne.
Leczenie zapalenia prostaty
Leczenie zapalenia gruczołu krokowego zależy od jego postaci – ostrej, przewlekłej bakteryjnej lub niezwiązanej z infekcją, jak w przypadku zespołu przewlekłego bólu miednicy (CPPS).
Każda z tych form może wymagać innego podejścia terapeutycznego, dlatego istotne znaczenie ma trafna diagnoza. Celem leczenia jest nie tylko zwalczenie przyczyny (np. bakterii), ale także złagodzenie uciążliwych objawów, poprawa jakości życia pacjenta i zapobieganie nawrotom choroby.
Leczenie ostrego bakteryjnego zapalenia prostaty obejmuje:
- antybiotykoterapię,
- leki przeciwbólowe i przeciwzapalne,
- leki rozkurczowe i α-blokery,
- odpoczynek, odpowiednie nawodnienie i unikanie aktywności seksualnej.
Leczenie przewlekłego bakteryjnego zapalenia prostaty obejmuje:
- antybiotyki doustne,
- leki przeciwzapalne,
- α-blokery,
- fizjoterapię urologiczną.
Leczenie zespołu przewlekłego bólu miednicy (CPPS) obejmuje:
- leczenie objawowe,
- leki przeciwdepresyjne lub neuromodulujące,
- fizjoterapię,
- zmianę stylu życia,
- wsparcie psychologiczne.
Leczenie zapalenia prostaty musi być dostosowane do postaci choroby i jej przyczyn. W ostrych infekcjach podstawą jest antybiotykoterapia, natomiast w przewlekłych postaciach – podejście wielokierunkowe, łączące leczenie farmakologiczne z fizjoterapią i wsparciem psychologicznym. Skuteczność terapii w dużej mierze zależy od współpracy pacjenta z lekarzem, systematyczności oraz otwartości na różne metody leczenia, także te wspomagające.
