Infekcje dróg moczowych są powszechne. Dotykają zarówno kobiety, jak i mężczyzn, często powodując objawy takie, jak ból podczas oddawania moczu, częstomocz czy gorączka. Chociaż w większości przypadków infekcje dróg moczowych są łatwe do wyleczenia, pytanie o ich długoterminowy wpływ na zdrowie, w tym ryzyko nowotworów układu moczowego, budzi coraz większe zainteresowanie. Czy nawracające infekcje mogą prowadzić do zmian, które zwiększają prawdopodobieństwo rozwoju raka pęcherza, prostaty lub innych narządów układu moczowego?

Jak powstają infekcje dróg moczowych?

Infekcje dróg moczowych (IDM) mogą dotykać zarówno górnych, jak i dolnych odcinków układu moczowego. Ich powstawanie wiąże się z obecnością drobnoustrojów – najczęściej bakterii – w obrębie układu moczowego, który w normalnych warunkach jest jałowy. W większości przypadków IDM są wywoływane przez bakterie Escherichia coli (E. coli), które naturalnie występują w przewodzie pokarmowym. Bakterie te mogą przemieścić się z odbytu do cewki moczowej, a następnie wędrować w górę układu moczowego. E. coli posiada specjalne struktury adhezyjne, które umożliwiają jej przywieranie do ścian dróg moczowych, co utrudnia ich wypłukiwanie przez strumień moczu.

Infekcja zwykle rozpoczyna się w cewce moczowej (zapalenie cewki moczowej), a w przypadku braku leczenia może rozprzestrzenić się na pęcherz moczowy (zapalenie pęcherza) i w końcu na nerki (odmiedniczkowe zapalenie nerek). Wśród czynników sprzyjających rozwojowi infekcji wskazuje się:

  • cewnikowanie,
  • zaburzenia anatomiczne,
  • czynniki hormonalne,
  • nawykowe zatrzymywanie moczu.

Związek między infekcjami dróg moczowych a nowotworami pęcherza moczowego

Badania naukowe wskazują na możliwy związek między nawracającymi infekcjami dróg moczowych (IDM) a zwiększonym ryzykiem rozwoju raka pęcherza moczowego. Chociaż infekcje same w sobie nie są bezpośrednią przyczyną nowotworów, przewlekłe stany zapalne wywołane infekcjami mogą sprzyjać procesom prowadzącym do nowotworzenia. Zrozumienie tego związku jest istotne zarówno w kontekście profilaktyki, jak i wczesnego wykrywania zmian patologicznych.

Mechanizm powstawania zmian nowotworowych

Infekcje dróg moczowych, zwłaszcza gdy są przewlekłe lub często nawracają, mogą prowadzić do długotrwałego stanu zapalnego w obrębie pęcherza moczowego. Stan zapalny jest naturalną reakcją obronną organizmu na obecność drobnoustrojów, ale gdy utrzymuje się przez dłuższy czas, może wywoływać szereg niekorzystnych zmian w komórkach:

  • Proces zapalny wiąże się z uwalnianiem wolnych rodników, które mogą uszkadzać DNA komórek błony śluzowej pęcherza. Te mutacje mogą prowadzić do niekontrolowanego wzrostu komórek i powstawania raka.
  • Przewlekłe drażnienie błony śluzowej pęcherza przez bakterie i produkty ich metabolizmu może powodować zmiany hiperplastyczne, czyli nadmierny wzrost komórek, co zwiększa ryzyko ich transformacji nowotworowej.
  • Nawracające infekcje mogą powodować trwałe uszkodzenia tkanki, blizny i zaburzenia regeneracji komórek, co zwiększa ryzyko zmian przedrakowych.