Rak nerki to nowotwór złośliwy, który rozwija się najczęściej w obrębie miąższu nerkowego, zwykle w postaci tzw. raka jasnokomórkowego. Choroba przez długi czas może nie dawać żadnych objawów, dlatego w wielu przypadkach wykrywana jest przypadkowo – podczas badań obrazowych wykonywanych z innych powodów.
Wokół tematu przerzutów w rozpoznaniu raka nerki narosło wiele niejasności. Tymczasem odpowiedź na pytanie o to, czy rak nerki zawsze daje przerzuty jest niejednoznaczna. Wiele zależy od stopnia zaawansowania nowotworu, jego biologicznego charakteru oraz momentu rozpoznania. Istnieją przypadki, w których rak nerki pozostaje ograniczony do samego narządu, jak i takie, gdzie choroba w momencie wykrycia zdążyła się już rozprzestrzenić do innych części ciała.
Czy rak nerki zawsze daje przerzuty?
Należy jasno zaznaczyć, że nie każdy przypadek raka nerki wiąże się z wystąpieniem przerzutów. W rzeczywistości nawet 30–40% nowotworów zostaje wykrytych w stadium ograniczonym do samej nerki, co oznacza, że nie doszło jeszcze do zajęcia innych narządów. W takich przypadkach leczenie operacyjne może być potencjalnie radykalne, a rokowania są znacznie lepsze niż w chorobie uogólnionej.
Kiedy zwiększa się ryzyko przerzutów?
Ryzyko przerzutów zależy od czynników, takich jak:
- rozmiar guza – im większy nowotwór, tym większe ryzyko naciekania sąsiednich tkanek i rozsiewu,
- stopień zaawansowania klinicznego (TNM) – przerzuty są częstsze w stadium III i IV,
- typ histologiczny – niektóre postacie raka (np. jasnokomórkowy) mają większą skłonność do przerzutów,
- naciekanie naczyń krwionośnych i chłonnych – ułatwia rozprzestrzenianie się komórek nowotworowych.
Warto podkreślić, że u części pacjentów przerzuty mogą pojawić się nawet po leczeniu chirurgicznym, dlatego tak ważne są kontrole onkologiczne.
Gdzie najczęściej pojawiają się przerzuty?
Rak nerki może dawać przerzuty zarówno drogą krwionośną, jak i limfatyczną. Najczęstsze lokalizacje przerzutów to:
- płuca,
- kości,
- wątroba,
- mózg,
- węzły chłonne.
Jakie są rokowania w przypadku przerzutów?
Wystąpienie przerzutów znacząco wpływa na rokowania raka nerki. Choroba w stadium rozsiewu (IV) jest trudniejsza do leczenia, choć nie oznacza to, że jest całkowicie oporna na terapię. Dzięki postępowi w onkologii – zwłaszcza w zakresie immunoterapii i terapii celowanej – coraz więcej pacjentów z chorobą uogólnioną może uzyskać stabilizację lub nawet regresję zmian przerzutowych.
