Rak pochwy, choć stanowi zaledwie około 2% wszystkich nowotworów narządu rodnego, jest poważnym wyzwaniem onkologicznym, które wymaga uwagi ze względu na swoją rzadkość i często subtelne objawy. Ta forma nowotworu, najczęściej diagnozowana u kobiet pomiędzy 50. a 75. rokiem życia, może rozwijać się jako pierwotne lub wtórne ognisko choroby nowotworowej, co dodatkowo komplikuje proces diagnostyczny i leczenia.
Rak pochwy – Objawy
Rak pochwy często rozwija się bez wyraźnych objawów, co może utrudniać jego wczesne wykrycie. Wskazuje się jednak pewne sygnały, które mogą wskazywać na rozwój choroby nowotworowej.
Objawy te obejmują przede wszystkim:
- krwawienia z narządu rodnego – jest to jeden z najbardziej charakterystycznych objawów raka pochwy; krwawienia mogą występować po stosunku seksualnym, między miesiączkami lub po menopauzie,
- dyskomfort lub ból w okolicy miednicy, podbrzusza – rozwijająca się choroba nowotworowa może powodować dyskomfort w podczas stosunku seksualnego, a także dolegliwości bólowe w okolicy miednicy i podbrzusza,
- zaburzenia w oddawaniu moczu – problemy z oddawaniem moczu, takie jak częste parcie na pęcherz lub ból podczas oddawania moczu, mogą być spowodowane uciskiem nowotworu na pobliskie struktury.
W zaawansowanych przypadkach, rak pochwy może uciskać na nerwy w miednicy, co może prowadzić do bólu pleców lub nóg. W stadium zaawansowanym choroba może powodować obrzęki nóg. W niektórych przypadkach, mogą wystąpić widoczne zmiany w wyglądzie zewnętrznych narządów płciowych, takie jak zaczerwienienie, obrzęk lub owrzodzenia.
Ważne jest, aby pamiętać, że wiele ze wskazanych powyżej objawów może być związanych z innymi, mniej poważnymi stanami zdrowotnymi. Jednakże, każdy niepokojący symptom powinien być konsultowany z lekarzem. Wczesna diagnoza raka pochwy znacząco zwiększa szanse na skuteczne leczenie.
Czynniki ryzyka i przyczyny raka pochwy
Jednym z głównych czynników ryzyka raka pochwy jest zakażenie niektórymi typami ludzkiego wirusa brodawczaka (HPV), zwłaszcza typami onkogennymi, takimi jak HPV 16 i 18. Kolejnym jest historia medyczna. Kobiety, które miały raka szyjki macicy lub zmiany przedrakowe szyjki macicy, mogą być bardziej narażone na rozwój raka pochwy. Ponadto, stosowanie dietylstilbestrolu (DES) przez matki w ciąży w przeszłości zwiększa ryzyko raka pochwy u ich córek. DES był stosowany w przeszłości do zapobiegania poronieniom, ale później odkryto jego związek z rakiem. Na uwagę zasługują również:
- czynniki środowiskowe i styl życia
Przewlekłe stany zapalne pochwy, częste infekcje bakteryjne lub wirusowe mogą zwiększać ryzyko raka pochwy. Podobnie palenie tytoniu jest również uznawane za czynnik ryzyka. - wiek
Większość przypadków raka pochwy występuje u kobiet po 50. roku życia, choć choroba może wystąpić także u młodszych kobiet.
Diagnostyka raka pochwy
Diagnostyka raka pochwy obejmuje szereg badań, które mają na celu potwierdzenie obecności nowotworu, określenie jego rodzaju i stadium, a także ocenę ogólnego stanu zdrowia pacjentki.
Pierwszym i podstawowym krokiem w diagnostyce raka pochwy jest badanie ginekologiczne. Lekarz przeprowadza badanie fizykalne, w tym badanie pochwy i szyjki macicy, aby wykryć wszelkie nieprawidłowości, takie jak guzy czy zmiany w strukturze tkanki. Podczas badania ginekologicznego lekarz może również pobrać próbki komórek do badania cytologicznego. Badanie cytologiczne pomaga wykryć zmiany przedrakowe oraz zmiany nowotworowe.
Jeśli podczas badania ginekologicznego zostaną zauważone jakiekolwiek niepokojące zmiany, lekarz może zlecić lub przeprowadzić biopsję. Biopsja polega na pobraniu próbki tkanki do badania histopatologicznego. Badanie pozwala na dokładne określenie rodzaju i stopnia zaawansowania obserwowanych zmian nowotworowych. W niektórych przypadkach wykonuje się również badanie za pomocą specjalnego mikroskopu (tzw. kolposkopię).
Badania obrazowe w diagnostyce raka pochwy
W celu oceny rozprzestrzenienia się nowotworu oraz identyfikacji ewentualnych przerzutów, mogą być zalecone badania obrazowe, takie jak tomografia komputerowa (TK), rezonans magnetyczny (MRI) lub ultrasonografia.
Rak pochwy – Leczenie
Leczenie raka pochwy wymaga indywidualnego podejścia, dostosowanego do stadium choroby, ogólnego stanu zdrowia pacjentki, a także do specyficznych cech nowotworu. W przypadku wczesnych stadiów raka pochwy, możliwe jest zastosowanie lokalnych procedur chirurgicznych, takich jak wycięcie guza (ekscyzja) lub kriochirurgia, która polega na zamrażaniu i niszczeniu komórek nowotworowych. W bardziej zaawansowanych przypadkach może być konieczna histerektomia, czyli usunięcie macicy, wraz z częścią pochwy i, w niektórych przypadkach, węzłów chłonnych.
Podobnie jak rak jajnika czy rak endometrium, rak pochwy jest również leczony z wykorzystaniem radioterapii i chemioterapii. Stosuje się radioterapię zewnętrzną oraz brachyterapię (radioterapię wewnętrzną). Obie formy radioterapii są często stosowane razem i wykorzystywane w leczeniu uzupełniającym, a także w przypadkach, w których leczenie chirurgiczne nie jest możliwe.
Rokowania
Rokowania dla pacjentek z rakiem pochwy zależą głównie od stadium, w którym choroba została zdiagnozowana, oraz od typu histologicznego nowotworu. W przypadku wykrycia raka pochwy we wczesnym stadium, rokowania są zazwyczaj dobre. Pięcioletnie wskaźniki przeżycia dla raka pochwy w stadium I mogą wynosić nawet 100%. W przypadkach zaawansowanego raka pochwy, szczególnie w stadium III i IV, rokowania są mniej korzystne. W tych stadiach choroba często rozprzestrzenia się poza pierwotny obszar, co komplikuje leczenie.
Nasi specjaliści
Specjaliści pracujący w Centrum Urologicznym Urovita w Chorzowie to osoby z ogromnym doświadczeniem chirurgicznym w dziedzinie urologii i ginekologii. W Centrum Chirurgii Robotycznej Urobotic to oni zajmują się operacjami z wykorzystaniem robota chirurgicznego. Dbają o każdego Pacjenta indywidualnie, koncentrując się zarówno na przygotowaniu przed operacją, samym zabiegiem, jak i okresie rekonwalescencji. Możesz mieć pewność, że jesteś w dobrych rękach.
Dr n. med. Anna Bilska-Janosik
Specjalistka Ginekologii Onkologicznej. W 2017 roku dołączyła do wąskiego grona andrologów klinicznych, uzyskując Certyfikat Polskiego Towarzystwa Andrologicznego. Operatorka robota chirurgicznego w Śląskim Centrum Chirurgii Robotycznej UROBOTIC.
Dr n. med. Piotr Stołtny
Dr n. med. Tomasz Horzelski
Specjalista Ginekologii i Położnictwa oraz Specjalista Ginekologii Onkologicznej. W roku 2021 obronił rozprawę doktorską z wyróżnieniem, uzyskując tytuł doktora nauk medycznych i nauk o zdrowiu. Jest operatorem robota chirurgicznego w Śląskim Centrum Chirurgii Robotycznej UROBOTIC..
Dr n med. Andrzej Brenk
Specjalista Ginekologii i Położnictwa. W 2019 roku otrzymał tytuł doktora nauk medycznych i nauk o zdrowiu. Doświadczony lekarz, który charakteryzuje się holistycznym podejściem do Pacjentek. Jest operatorem robota chirurgicznego w Śląskim Centrum Chirurgii Robotycznej UROBOTIC.
Lek. Mateusz Stolecki
Lek. Michał Szpringer
Absolwent Wydziału Lekarskiego z Oddziałem Lekarsko-Dentystycznym w Zabrzu Śląskiego Uniwersytetu Medycznego. Zajmuje się prowadzeniem ciąży fizjologicznej i ciąży powikłanej, diagnostyką chorób ginekologicznych oraz leczeniem chorób kobiecych. Jest operatorem robota chirurgicznego.
