Zależnie od cytowanego źródła, co roku w Polsce diagnozuje się od 16 do 18 000 przypadków raka prostaty, a około 6 000 pacjentówumiera z powodu tej choroby. To sprawia, że rak prostaty zajmuje niechlubne pierwsze miejsce wśród onkologicznych męskich schorzeń w naszym kraju. Na statystyki wciąż wpływa pandemia COVID-19, w trakcie której wykonywano mniejszą liczbę badań przesiewowych w tym kierunku, co może się przełożyć na większą liczbę pacjentów zgłaszających się do lekarzy z zaawansowaną formą choroby w późniejszym czasie.
Standardowo uznaje się, że nowotwór stercza jest chorobą wieku podeszłego. Dotyka w szczególności mężczyzn miedzy 70 a 80 rokiem życia. W praktyce rak prostaty jest diagnozowany także u znacznie młodszych mężczyzn. Decydują o tym, m.in.:
- czynniki genetyczne,
- styl życia,
- otyłość,
- wykonywany zawód.
W jakim wieku należy zacząć badać prostatę? Z jaką częstotliwością zgłaszać się na badania kontrolne?
Rak prostaty a wiek mężczyzny
Wiek jest jednym z głównych czynników ryzyka, które odpowiadają za zachorowania na raka prostaty. Ogólnoświatowe badania krzywych zachorowalności na raka gruczołu krokowego w zależności od wieku jednoznacznie dowodzą, że ryzyko zachorowania na ten typ nowotworu zaczyna gwałtownie rosnąć po ukończeniu 55 roku życia, a swój szczyt osiąga w wieku 70–74 lat. W Polsce rak prostaty w większości dotyka mężczyzn w siódmej dekadzie życia, co nie oznacza, że pacjenci powinni zwlekać z profilaktyką i badaniami kontrolnymi.
Pacjentom, którzy ukończyli 45. rok życia zaleca się regularną kontrolę gruczołu krokowego. Badania profilaktyczne należy przeprowadzać przynajmniej raz w roku. W przypadku osób obciążonych predyspozycjami genetycznymi, badania profilaktyczne powinny być realizowane w znacznie mniejszych odstępach czasu. Wynika to z faktu, iż pacjenci posiadający mutacjęw genach BRCA1 oraz BRCA2 są narażeni na znacznie wcześniejsze zachorowanie i bardziej agresywny przebieg choroby, która przejawia tendencje do uogólniania swojego przebiegu.
Profilaktyka raka prostaty
Wiek i obciążenia genetyczne stanowią dwa z trzech głównych czynników ryzyka zachorowania. Trzecim są uwarunkowania środowiskowe definiowane jako styl życia. Wiele elementów składających się na nasz styl życia zwiększa ryzyko zachorowania na raka prostaty, dlatego warto zadbać o wypracowanie pozytywnych nawyków, które mogą nas uchronić przed rozwojem choroby.
Pierwszym z takich nawyków jest profilaktyka, która przekłada się na wskazane wcześniej regularne wizyty kontrolne i badania w gabinecie urologicznym. Kolejne obejmują:
- spożywanie mniej kalorycznych potraw,
- wdrożenie regularnej aktywności fizycznej i utrzymywanie prawidłowej masy ciała,
- ograniczenie do minimum ilości spożywanych tłuszczów pochodzeniaz czerwonego mięsa i produktów mlecznych,
- unikaniekwasów tłuszczowych trans,
- kontrolowane spożywanie wapnia,
- spożywanie odpowiedniej ilości ryb,
- włączenie do codziennych posiłków pomidory oraz warzywa kapustne,
- rezygnację z palenia tytoniu,
- unikanie stresu.
