Cewnik zazwyczaj przyjmuje postać rurki wykonanej z elastycznego materiału. Jej podstawową funkcją jest umożliwienie transferu płynów do i z organizmu, co może obejmować zarówno odprowadzanie moczu, jak i dostarczanie leków bezpośrednio do układu krwionośnego. Cewniki są stosowane zarówno w leczeniu aktualnych stanów, ale także w rutynowej opiece nad pacjentami przewlekle chorymi.
Czym dokładnie jest cewnik? Jakie wyróżniamy rodzaje cewników i gdzie znajdują one zastosowanie? Czy należy się obawiać cewnikowania?
Czym jest cewnik?
Cewnik jest narzędziem medycznym. Przyjmuje postać rurki, która jest stosowana do wprowadzania lub odprowadzania płynów z ciała lub do jego wnętrza. Choć cewniki najczęściej kojarzone są z urologią i odprowadzaniem moczu, w praktyce znajdują zastosowanie w wielu innych dziedzinach medycyny, takich jak kardiologia, gastroenterologia, czy neurologia. Ich budowa i materiał wykonania są ściśle dostosowane do specyficznych potrzeb medycznych oraz anatomii i fizjologii pacjenta.
Podstawowe funkcje cewników
Podstawowym zadaniem cewnika jest transport płynów. W urologii, na przykład, cewniki służą do odprowadzania moczu z pęcherza moczowego w przypadkach, gdy pacjenci nie są w stanie samodzielnie oddać moczu – z powodu chorób, operacji, lub innych stanów medycznych. W kardiologii, cewniki mogą być używane do wprowadzania środków kontrastowych do naczyń krwionośnych podczas procedur diagnostycznych, takich jak angiografia, czy też do leczenia zatorów i blokad w tętnicach.
Cewniki pełnią również funkcję terapeutyczną, umożliwiając podawanie leków bezpośrednio do określonych organów lub obszarów ciała, co zwiększa skuteczność leczenia i minimalizuje efekty uboczne.
Rodzaje cewników
Jak już wzmiankowaliśmy, istnieje wiele różnych rodzajów cewników. Wyróżnić możemy m.in. cewniki urologiczne, cewniki do dializ, cewniki sercowo-naczyniowe, cewniki neurologiczne. Czym się od siebie różnią?
Cewniki urologiczne są najczęściej stosowane w celu odprowadzania moczu z pęcherza moczowego. Najbardziej rozpoznawalnym typem cewnika urologicznego jest cewnik Foley’a. Innymi przykładami cewnika urologicznego są cewniki jednorazowe i cewniki cewkowe, które są wprowadzane bezpośrednio przez cewkę moczową.
Cewniki do dializ są używane do filtracji krwi w przypadku pacjentów z niewydolnością nerek. Dwa główne typy cewników do dializ to cewniki otrzewnowe, które są używane w dializie otrzewnowej, i cewniki naczyniowe, stosowane w hemodializie. Cewniki otrzewnowe są zazwyczaj umieszczane w jamie brzusznej pacjenta, gdzie płyn dializacyjny jest wprowadzany i usuwany. Z kolei cewniki naczyniowe są zazwyczaj umieszczane w dużych naczyniach krwionośnych, aby umożliwić efektywną filtrację krwi.
Cewniki sercowo-naczyniowe są kluczowym narzędziem w kardiologii interwencyjnej. Używane są do diagnozowania i leczenia chorób serca i naczyń krwionośnych. Cewniki sercowo-naczyniowe są używane do poszerzania zwężonych naczyń krwionośnych, lub cewnikowania serca, które pozwala na ocenę funkcji serca i naczyń.Cewniki neurologiczne odgrywają ważną rolę w neurochirurgii. Służą do monitorowania ciśnienia wewnątrzczaszkowego lub do drenażu płynu mózgowo-rdzeniowego w przypadkach, gdy występuje jego nadmiar lub blokada jego odprowadzania. Ich zastosowanie pomaga w zapobieganiu lub leczeniu stanów takich jak wodogłowie czy ciężkie urazy głowy.
