Histerektomia jest zabiegiem chirurgicznym polegającym na całkowitym lub częściowym usunięciu macicy. Jest jednym z najczęściej wykonywanych zabiegów ginekologicznych na świecie. Znajduje zastosowanie w leczeniu raka macicy, endometriozy, mięśniaków, a także w przypadkach obniżenia macicy lub przewlekłego bólu miednicy. Ze względu na złożoność i poważne konsekwencje dla organizmu kobiety, histerektomia jest zazwyczaj rekomendowana po wyczerpaniu innych opcji leczenia.

Na czym dokładnie polega histerektomia? Jak przebiega zabieg? Czego powinny się spodziewać pacjentki bezpośrednio po interwencji chirurgicznej?

Histerektomia

Histerektomia polega na całkowitym lub częściowym usunięciu macicy. W zależności od wskazań operacja może również obejmować usunięcie szyjki macicy, jajników (owarektomia) i jajowodów (salpingektomia). Usunięcie tych struktur ma głębokie implikacje dla zdrowia hormonalnego kobiety. Usunięcie jajników przed naturalnym wiekiem menopauzy skutkuje jej natychmiastowym wywołaniem, co w większości przypadków wymaga hormonalnego leczenia zastępczego.

Wskazania do wykonania histerektomii

Histerektomia jest zalecana w sytuacjach, gdy inne metody leczenia okazały się nieskuteczne lub kiedy stan zdrowia pacjentki zagraża jej życiu, jak w przypadku niektórych rodzajów raka. Zabieg ten jest również opcją dla kobiet, które cierpią na przewlekły ból lub inne dolegliwości związane z macicą, które znacząco obniżają jakość ich życia.

Rodzaje histerektomii

Zabieg usunięcia macicy może być przeprowadzony różnymi metodami. Decyzja o zakresie operacji i metodzie jest uzależniona od przyczyn zabiegu, ogólnego stanu zdrowia pacjentki oraz występowania ewentualnych przeciwskazań.

Do najczęściej przeprowadzanych zabiegów zalicza się:

  • histerektomię całkowitą – zabieg polega na usunięciu trzonu i szyjki macicy, przy jednoczesnym zachowaniu – jeśli nie ma wskazań medycznych do ich usunięcia – jajników i jajowodów, zabieg z zachowaniem jajników nie wywołuje u pacjentki natychmiastowej menopauzy;
  • histerektomię częściową – zabieg polega na usunięciu wyłącznie górnej części macicy, przy jednoczesnym zachowaniu jej szyjki, ten typ histerektomii jest stosowany w przypadkach, w których problem medyczny dotyczygłównie ciała macicy; zachowanie szyjki macicy może pomóc w zachowaniu większej stabilności dna miednicy, co jest korzystne dla funkcji seksualnych i moczowych;
  • histerektomię radykalną – zabieg polega na usunięciu macicy, szyjki macicy, górnej części pochwy, większości tkanek otaczających macicę oraz czasami węzłów chłonnych, histerektomia radykalna jest najczęściej stosowanaw leczeniu zaawansowanego raka szyjki macicy lub innych nowotworów miednicy.

Przebieg zabiegu

Zabieg histerektomii jest przeprowadzany w znieczuleniu ogólnym, co oznacza, że pacjentka pozostaje nieprzytomna przez cały czas trwania operacji. Usunięcie macicy wymaga uzyskania dostępu chirurgicznego. Chirurg może uzyskać dostęp wykonując nacięcie w dolnej części brzucha (histerektomia brzuszna) lub przez pochwę (histerektomia przezpochwowa). W przypadku histerektomii laparoskopowej i robotycznej chirurg wykorzystuje niewielkie nacięcia w dolnej części brzucha pacjentki, co wiąże się z krótszym czasem gojenia i mniej bolesnym okresem rekonwalescencji. Niezależnie od techniki, głównym celem jest usunięcie macicy, a w niektórych przypadkach także innych struktur, jak szyjka macicy, jajniki i jajowody.