Standardowa terapia raka pęcherza moczowego naciekającego mięśniówkę obejmuje radykalną cystektomię. Zabieg ten polega na całkowitym wycięciu pęcherza moczowego wraz z tkankami przyległymi.
Usunięcie pęcherza moczowego jest poważnym zabiegiem chirurgicznym, który wymaga od pacjentów i ich rodzin znaczących zmian w celu przystosowania się do nowej sytuacji. Jakie zmiany w codziennym funkcjonowaniu pacjenta niesie za sobą cystektomia?
Rozumienie cystektomii
Radykalna cystektomia jest jedną z metod leczenia raka pęcherza moczowego. Zależnie od płci operacja obejmuje także inne narządy:
- u mężczyzn: gruczoł krokowy i pęcherzyki nasienne, cewkę moczową, dolne części moczowodów oraz okoliczne węzły chłonne,
- u kobiet: cewkę moczową, dolną część moczowodów, węzły chłonne obecne w miednicy, a także przylegającą część pochwy oraz macicy.
Zakres operacji jest podyktowany tzw. marginesem chirurgicznym, co polega na usunięciu wraz z pasmem tkanek nieprawidłowych, tkanek zdrowych i ich ocenę pod kątem ewentualnych komórek rakowych w celu zwiększenia pewności, że guz został w całości wycięty.
Rodzaje cystektomii
Usunięcia pęcherza moczowego można dokonać za pomocą różnych technik. Ze względu na zakres pola operacyjnego wyróżnia się procedury:
- częściową – wskazaniem do cystektomii częściowej jest wrośnięcie raka w ścianę pęcherza tylko w jednym miejscu, co umożliwia usunięcie tylko części pęcherza bez upośledzenia jego funkcji,
- radykalna – obejmuje całościowe wycięcie pęcherza z okolicznymi narządami.
Ze względu metodę operacyjną wyróżnia się cystektomię:
- tradycyjną – następuje z otwarciem powłok brzusznych,
- laparoskopową – następuje z pomocą laparoskopu, co pozwala na ograniczenie ingerencji w ciało pacjenta i skrócenie okresu rekonwalescencji,
- w asyście robota chirurgicznego – rozwój medycyny otwiera przed pacjentami i personelem medycznym coraz nowsze i lepsze metody leczenia, czego najlepszym przykładem są zabiegi realizowane przy wsparciu robota chirurgicznego.
Rekonstrukcja dróg moczowych
Zabieg cystektomii wiąże się z koniecznością rekonstrukcji dróg moczowych. Dawniej standardem w tym przypadku była urostomia. Urostomia to chirurgicznie utworzone otwarcie (stomia), które umożliwia odprowadzenie moczu bezpośrednio z nerek na zewnątrz ciała. Podczas operacji tworzenia urostomii, chirurg wykorzystuje kawałek jelita, aby stworzyć nowy przewód (przewód wyprowadzający mocz), który łączy się z moczowodami (przewody, które normalnie przewodzą mocz z nerek do pęcherza). Ten nowy przewód jest następnie przeprowadzony przez otwór w brzuchu pacjenta. Mocz wydostaje się przez ten otwór do zewnętrznego worka zbierającego, który jest przyczepiony do skóry wokół stomii.
Osoby z urostomią muszą nauczyć się zarządzać stomią, w tym czyszczeniem otoczenia stomii, zmianą worka zbierającego mocz i monitorowaniem wyglądu stomii oraz skóry wokół niej. Urostomia wymaga również regularnych wizyt u lekarza i może wiązać się z koniecznością wprowadzenia pewnych zmian do dotychczasowego stylu życia. Nie wyklucza jednak możliwości prowadzenia aktywnego i satysfakcjonującego życia.
Sposoby odprowadzania moczu po cystektomii radykalnej
Obecnie sposoby odprowadzania moczu dzieli się na dwie kategorie:
- kontynentalne
Zadaniem sposobów kontynentalnych jest „trzymanie” moczu. Zalicza się do nichpęcherz ortotopowy i wewnętrzne zbiorniki jelitowe. Największą zaletą tej derywacji jest trzymanie moczu, co eliminuje konieczność stosowania worków urostomijnych.
- niekontynentalne
Sposoby niekontynentalne koncentrują się na odtworzeniu ciągłości dróg moczowych i biernym wydalaniu moczu do specjalnych worków stomijnych. Obecnie wstawki jelitowe są stosowane praktycznie wyłącznie u pacjentów, u których występują przeciwskazania do odprowadzenia kontynentalnego.
